Màu sắc của phân nói gì về sức khỏe của bạn?

Nếu cẩn thận quan sát màu sắc của phân trước khi xả nước có thể giúp bạn nhận biết tình trạng sức khoẻ của mình. Thậm chí, điều này có thể giúp bạn kịp thời gặp bác sĩ để ngăn chặn được những nguy cơ bệnh tiềm tàng.

Mách bạn cách nhận biết cơ thể khỏe mạnh thông qua phân và những lần đại tiện

Nếu hệ thống đường ruột khỏe mạnh, bạn sẽ đi đại tiện 1 – 3 lần/ ngày, phân màu nâu sẫm hoặc vàng. Phân có màu này chủ yếu là do bilirubin – sắc tố màu nâu hoặc vàng hình thành như một sản phẩm phân hủy của huyết sắc tố (từ các tế bào hồng cầu), được albumin (một loại protein vận chuyển có trong máu) vận chuyển đến gan, lưu trữ trong ống mật, sau đó đi vào ruột và theo phân thải ra ngoài. Nếu các chất trong ruột di chuyển với tốc độ bình thường, những thay đổi hóa học trong bilirubin sẽ tạo ra phân có màu từ nhạt đến nâu sẫm.

Về hình dạng, phân thông thường có hình trụ, giống như xúc xích, chiều rộng bằng quả chuối và dài khoảng 10 – 20 cm. Độ đặc tương tự như kem mềm là lý tưởng, khi xả nước, chúng vẫn giữ được hình dạng mà không bị nát.

Những thay đổi về màu sắc của phân là phổ biến và thường không đáng kể, ví dụ như khi bạn dùng một số loại thuốc hoặc thức ăn có màu. Những thay đổi về màu phân kéo dài và xay ra liên tục có thể báo hiệu sự hiện diện của một tình trạng bệnh lý và cần được đánh giá.

1. Nếu phân nhợt nhạt, có màu trắng

Một số loại thuốc và chất, chẳng hạn như bari được sử dụng trong chụp X-quang đường tiêu hóa và một số thuốc kháng axit có chứa nhôm hydroxit, cũng có thể làm đổi phân đổi màu trắng. Nếu gần đây, bạn không thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh thì có thể bỏ qua nguyên nhân này.

Ngoài ra, các bệnh về gan như viêm gan hoặc xơ gan cũng có thể khiến phân có màu trắng. Bởi khi chức năng gan suy yếu, gan không sản xuất được mật hoặc mật bị cản trở khi ra khỏi gan bắt buộc mật có chứa bilirubin thay vì chảy vào ruột non để phân hủy thức ăn thì chảy ngược vào gan. Không có bilirubin đi vào ruột non, phân sẽ có màu trắng, kèm theo là những triệu chứng như vàng da, vàng mắt, đau bụng, nước tiểu sẫm màu.

2. Nếu phân có màu xanh

Những thực phẩm màu xanh lá cây chứa nhiều chất diệp lục như bông cải xanh, cải xoăn và rau bina có thể khiến phân có màu xanh. Ngoài ra, việc sử dụng kháng sinh có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn trong ruột, dẫn đến phân có màu hơi xanh. Một số loại thuốc có thể gây khó chịu cho dạ dày, gây tiêu chảy có màu hơi xanh do có mật.

Phân có màu xanh có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng do vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng trong cơ thể, tạo ra phản ứng vận chuyển nhanh chóng các chất trong ruột khiến mật không có thời gian để phân hủy hoàn toàn mà đẩy phân ra ngoài sớm. Chất lỏng trong ruột cũng không được hấp thụ đúng cách dẫn đến phân có màu xanh hoặc lỏng như nước.

3. Nếu phân có màu vàng sáng

Một trong những lý do phổ biến nhất khiến phân có màu vàng sáng là chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa. Tuy nhiên, những điều này có thể được gây ra bởi các điều kiện sức khỏe khác nhau. Theo các chuyên gia, chúng bao gồm các tình trạng về gan và túi mật, rối loạn tuyến tụy, bệnh celiac, hội chứng Gilbert (là một bệnh di truyền phổ biến, làm tăng lượng bilirubin gián tiếp trong máu, gây vàng da), nhiễm giardia, căng thẳng…

4. Nếu phân có màu đen

Phân đen có thể là kết quả của việc tiêu thụ thực phẩm và đồ uống có màu sẫm, chẳng hạn như củ cải đường hoặc chất bổ sung như sắt. Tuy nhiên, nó cũng có thể là dấu hiệu chảy máu đường tiêu hóa trên.

Nếu phân có màu đen và có mùi khó chịu, điều này có thể cho thấy một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, chẳng hạn như loét dạ dày, viêm dạ dày, viêm, polyp đại tràng. Vì vậy, hãy đến ngay cơ sở y tế để kiểm tra, các bác sĩ có thể đề nghị nội soi hoặc nội soi đại tràng để tìm ra nguồn gốc của vấn đề.

5. Nếu phân có màu đỏ

Đại tiện ra phân màu đỏ có thể do bạn đã tiêu thụ thực phẩm hoặc thuốc có màu đỏ như Pepto-Bismol. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu chảy máu ở đường tiêu hóa dưới. Nguyên nhân của bệnh thứ hai có thể là bệnh trĩ, kèm theo các dấu hiệu như vệt đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu, đồng thời hậu môn bị đau hoặc ngứa.

Nếu phân màu đỏ kèm theo sốt và khó chịu, hoặc máu vón cục như bã cà phê, các chuyên gia khuyên bạn nên gọi ngay cho bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu của chảy máu trong đường tiêu hóa.

Đôi khi sự thay đổi màu sắc của phân chính là tín hiệu cơ thể đang cố cảnh báo đến chúng ta vì một vấn đề sức khỏe nào đó. Hãy lắng nghe thông điệp ấy từ hôm nay để kịp thời tránh những sự cố ngoài ý muốn nhé.